Kompyuter tarmoqlarining tasnifi.

2024 Iyl 08, 09:53 • Zayniddin Ibrohimov (@zayniddin)

Internet protokoli yoki IP ma'lumotlar datagramma (paket)larini uzatish uchun asosiy aloqa protokoli bo'lib, butun dunyo bo'ylab turli qurilmalarni ulash va biz Internet deb ataydigan tarmoqni samarali yaratish imkonini beradi.

IP-manzil xostlarga murojaat qilish, ma'lumotlarni datagrammalarga inkapsulyatsiya qilish va bir yoki bir nechta IP-tarmoqlardagi manba xostdan maqsad xostgacha bo'lgan datagramma yo'li uchun javobgardir.

IP har qanday tarmoq orqali har qanday ma'lumotlarni uzatishda rioya qilinishi kerak bo'lgan qoidalar va ko'rsatmalar to'plamini o'z ichiga oladi.

Adreslash vazifalari

    TCP/IP texnologiyasining muhim qismi bo’lgan adreslash quyidagi vazifalarni hal qiladi: Har xil turdagi manzillardan doimiy foydalanish. Bu vazifa tarmoq IP-manzilini mahalliy manzilga aylantirish yoki domen nomini IP-manzilga aylantirish kabi turli manzillarni xaritalashni o'z ichiga oladi. Manzillarning o'ziga xosligini ta'minlash. Manzil turiga qarab, kompyuter, quyi tarmoq, korporativ tarmoq yoki Internet doirasida bir ma'noli manzillashni ta'minlash kerak. Tarmoq interfeyslari va tarmoq ilovalarini sozlash.

Tarmoqda tugunlarni bog’lanishi


Murakkab (kompozit) tarmoq

Adreslash turlari

    Tarmoq interfeyslarini aniqlash uchun uch turdagi manzillar qo'llaniladi:

-mahalliy (apparat) adreslar;

-tarmoq adreslar (IP adreslar, mantiqiy adreslar); 

-ramziy (domen) nomlari.

Mahalliy adreslar. Ko'pgina LAN texnologiyalari (Ethernet, FDDI, Token Ring) interfeyslarni yagona manzillash uchun MAC manzillaridan foydalanadi. Boshqa adreslash sxemalaridan foydalanadigan ko'plab texnologiyalar (X.25, ATM, kadr o'rni) mavjud. Bu manzillarning TCP/IP da o‘ynaydigan roli quyi tarmoqda qanday texnologiya qo‘llanilishiga bog‘liq emas, shuning uchun ular umumiy nomga ega - mahalliy (apparat) manzillar.

Tarmoq IP adreslari.

TC P/IP texnologiyasi tarmoqlarni o'zaro bog'lash vazifasini hal qilish uchun alohida tarmoqlarda tugunlarning manzillanishidan qat'iy nazar, o'zining global manzillash tizimiga muhtoj.

Ushbu adreslash tizimi kompozit tarmoqdagi har qanday interfeysni universal va bir ma'noli tarzda aniqlash imkonini berishi kerak.

Aniq yechim - kompozit tarmoqdagi barcha tarmoqlarni yagona raqamlash va keyin ushbu tarmoqlarning har biridagi barcha tugunlarni raqamlash.

Tarmoq raqami va tugun raqamidan iborat juftlik belgilangan shartlarga javob beradi va tarmoq manzili bo'lishi mumkin. Har safar paket o'z manziliga kompozit tarmoq orqali yuborilganda, uning sarlavhasida maqsad hostning IP-manzili mavjud. Belgilangan tarmoq raqamidan foydalanib, har bir keyingi router keyingi routerning IP manzilini topadi.

Adreslarni moslashtirish

IP adres

IP manzil (IP adres)- Qurilmaning tarmoqdagi takrorlanmas virtual adresidir.

Internet va lokal tarmog'idagi qurilmalar bir-biri bilan IP protokoli orqali bir-birini IP adreslariga ma'lumot jo’natish orqali aloqa qilishadi.

¨Bu aloqaning o'ziga yarasha qonun qoidalari bor va shu qonun qoida asosida bir IP manzil ikkinchi IP adresga xabar(paket) jo'natadi va shu qonun qoida protokol deyiladi.

Bu takrorlanmas IP manzil qurilmada (komputer/router(marshrut)/..) emas balki tarmoq interfeysida bo'ladi.

IP adreslarning xozirda ikki avlodi mavjud.

1. IPv4 (Internet protokolining to'rtinchi versiyasi).

2. IPv6 (Internet protokolining oltinchi versiyasi).

Pv4 adres 32 bitdan tashkil topgan bo'ladi. Bitlar ikkilik sanoq tizimida 0 va 1 larni ifodalaydi. Demak IP manzil 32 ta 0 va 1 larning ketma-ketligidan tashkil topgan bo'ladi. Ikkilik ko'rinishda 11111111 11111111 11111111 00000000 bunday ko'rinishda yoziladi. Biz uchun bunday holatda o'qish qiyinchilik va tarmoqda chalkashlik xosil qiladi ya'ni eslab qolish yoki biron bir sonni noto'g'ri kirgazish. O'zimiz uchun qulay bo'lishi uchun o'nlik sanoq tizimiga o'tkazib foydalanamiz.

32 bitlik adreslar sxemasida 4 mlrd dan ortiq ip larni tuzush mumkin.

IPv6— yangi avlod hisoblanib, ipv4 dan farqli ravishda keng imkoniyatga ega. IPv6 128 bit dan tashkil topgan bo'ladi. IPv6 ning ko'rinishi quyidagicha fe80:0:0:0:200:f8ff: fe21:67cf. Manzillar ikki nuqta bilan ajratiladi. Bu ip manzillar facebook.com va shunga o'xshash mashxur saytlarga o'rnatilgan.

https://t.me/kiber_xafsizlik_dev Telegram kanalimiz.

516 marta ko'rildi
Zayniddin Ibrohimov - uzbekdevs photo

Zayniddin Ibrohimov

@zayniddin

Telegram Post

@uzbekdevs
“uzbekdevs.uz” saytida eʼlon qilingan materiallardan nusxa koʻchirish, tarqatish va boshqa shakllarda foydalanish faqat manba ko'rsatilishi orqali amalga oshirilishi mumkin.
© UzbekDevs