Java dasturlash tilida 2 xil tipdagi ma’lumot turlari mavjud.

• Sodda ma’lumot turlari: boolean, char, byte, short, int, long, float, double.
• Murakkab ma’lumot turlari: Classlar, Interfacelar, Arraylar.

Sodda ma’lumot turlari

Java dasturlash tilida, sodda ma’lumot turlari o’zgaruvchilar saqlashi mumkin bo’lgan turli o’lchamlar va qiymatlarni belgilaydi, va ularni qo’shimcha metodlar bo’lmaydi.

Java dasturlash tilida 8 ta sodda ma’lumot turlari mavjud:

• byte – o’lchami 1 bayt bo’lib, -128 dan 127 gacha bo’lgan barcha butun sonlarni o’z ichiga oladi.
• short – o’lchami 2 bayt bo’lib, -32768 dan 32767 gacha bo’lgan barcha butun sonlarni o’z ichiga oladi.
• int – o’lchami 4 bayt bo’lib, -2,147,483,648 dan 2,147,483,647 gacha bo’lgan barcha butun sonlarni o’z ichiga oladi.
• long – o’lchami 4 bayt bo’lib, -9,223,372,036,854,775,808 dan 9,223,372,036,854,775,807 gacha bo’lgan barcha butun sonlarni o’z ichiga oladi.
• float – o’lchami 4 bayt bo’lib, kasr sonlarni saqlaydi. 6-7 gacha o’nlik raqamlarni saqlay oladi.
• double  – o’lchami 8 bayt bo’lib, kasr sonlarni saqlaydi. 15 gacha o’nlik raqamlarni saqlay oladi.
• boolean – o’lchami 1 bit bo’lib, rost yoki yolg’on qiymat saqlaydi.
• char – o’lchami 2 bayt bo’lib, bitta belgi/harf yoki ASCII qiymat saqlaydi.

Sonlar

Sodda sonli ma’lumot turlari 2 ta guruhga bo’linadi:

Butun sonli ma’lumot turlari musbat yoki manfiy qiymatdagi kasr bo’lmagan butun sonlarni (123 va -4566 kabi) saqlaydi. Bular: byte, short, int, long.

int son = 3442;

long tipidagi sonlarning qiymati oxirida “L” harfi qo’shib yoziladi:

long son = 15200000000L;

Kasr sonli ma’lumot turlari musbat yoki manfiy qiymatdagi kasr sonlarni bir yoki bir nechta o’nlik raqamlari bilan saqlaydi. Bular: float, double.

Shuningdek float va double tipidagi sonlar qiymati oxiriga ham mos ravishda “f” va “d” harflari qo’shib yoziladi:

float son1 = 23.42f;
double son2 = 41.1290134256d;

 Satrlar

char ma’lumot turi bitta belgi, harf yoki raqam saqlash uchun ishlatiladi. Qiymat ‘’ belgilar orasida beriladi: ‘a’ yoki ‘4’. Shuningdek, belgilarni ASCII kodlari orqali ham ishlatsak bo’ladi. Masalan: ‘A’ belgi uchun 65.

char belgi1 = 'T';
char belgi2 = 66; // 'B'

String ma’lumot turi belgilar ketma-ketligini ya’ni satrlarni saqlash uchun foydalaniladi. Qiymat qo’shtirnoq (“”) orasida beriladi:

String salom = “Hello World!”;

String ma’lumot turi odatda “9-sodda ma’lumot turi” deb ham ataladi, lekin u murakkab ma’lumot turi hisoblanadi, chunki obyektlar sifatida ishlaydi. Shuningdek, String sinfida ko’plab tayyor metodlar bor.

Murakkab ma’lumot turlari murojaat turlari (reference types) deb ham ataladi, chunki ular obyektlarga murojaat qiladi.

Sodda va murakkab ma’lumot turlari orasidagi farqlar quyidagicha:

• Sodda ma’lumot turlari Java dasturlash tilida allaqachon belgilab qo’yilgan bo’ladi. Murakkab ma’lumot turlari esa dasturchilar tomonidan yoziladi (String dan tashqari).
• Murakkab ma’lumot turlari ma’lum amallarni bajarish uchun mo’ljallangan tayyor metodlardan foydalanishi mumkin, sodda turlarda bunday imkoniyat yo’q.
• Sodda ma’lumot turlarida har doim qiymat bo’ladi (default), aksincha murakkab ma’lumot turlari null qiymat qabul qilishi mumkin.
• Sodda ma’lumot turlari nomi kichik harf bilan boshlanadi, aksincha murakkab ma’lumot turlari nomi katta harf bilan boshlanadi.