Kotlin Operatorlar (Amallar)

Assalomu alaykum bugun siz bilan operatorlar haqida gaplashamiz. Agar darsliklarni boshdan o'qib kelayotgan bo'lsangiz unda sizni tabriklashimiz mumkin chunki Kotlin dasturlash tilini tushunib boshlayabsiz! Operatorlar o'zgaruvchilar va qiymatlar bo'yicha operatsiyalarni bajarish uchun ishlatiladi. Quyidagi misolda biz ikkita qiymatni qo'shish uchun + operatordan foydalanamiz:

 val a: Int=100+50

+ operator ko'pincha yuqoridagi misol kabi, birgalikda ikki qiymatlarni kiritish uchun ishlatiladi, u ham birga, bir o'zgarmaydigan va qiymat yoki o'zgaruvchilar va boshqa o'zgaruvchilar qo'shishingiz uchun foydalanish mumkin.

fun main(args: Array<String>) {
    val a1: Int=100+50 // 150(100+50)
    val a2: Int=a1+250 // 400(150+250)
    val a3=a1+a2 // 550(150+400)
    println(a3)
}

Kotlin operatorlarni quyidagi guruhlarga ajratadi:

Arifmetik operatorlar
Tayinlash operatorlari
Taqqoslash operatorlari
Mantiqiy operatorlari

Operator -o'zgaruvchilar va qiymatlar bo'yicha operatsiyalarni bajarish uchun ishlatiladi.

Arifmetik operatorlar

Umumiy matematik operatsiyalarni bajarish uchun arifmetik operatorlar qo'llaniladi.

fun main(args: Array<String>) {
  var x: Int=20
  var y: Int=10
  println(x+y) //30
  println(x-y) //10
  println(x*y) //200
  println(x/y) //2
  println(x%y) //0
  println(++x) //21
  println(--x) //20
  println(x++) //20
  println(x--) //21
}

Tayinlash Operatorlari

Belgilash operatorlari o'zgaruvchiga qiymatlarni belgilash uchun ishlatiladi. Quyidagi misol, biz foydalanish tayinlash operatori ( = qiymati tayinlash uchun) 10 a o'zgaruvchi deb nomlangan uchun x :

int x = 10;

fun main(args: Array<String>) {
    var x: Int=5
      x=3
      println(x) //3
  }
  fun main(args: Array<String>) {
     var x: Int=5
     x+=3
     println(x) //8
  }
    fun main(args: Array<String>) {
      var x: Int=5
      x-=3
      println(x) //2
  }
    fun main(args: Array<String>) {
     var x: Int=5
     x*=3
     println(x) //15
  }
    fun main(args: Array<String>) {
      var x: Int=5
      x/=3
      println(x) //1
  }
  fun main(args: Array<String>) {
     var x: Int=5
     x%=3
     println(x) //2
  }

Taqqoslash operatorlari

Ikki qiymatni taqqoslash uchun taqqoslash operatorlari ishlatiladi.

Izoh: Taqqoslashning qaytarilish qiymati true ( 1 ) yoki false ( 0 ).

Quyidagi misolda 5 dan 3 kattaroqligini bilish uchun operatordan > dan kattaroq foydalanamiz:

Barcha taqqoslash operatorlari ro'yxati:

fun main(args: Array<String>) {
    var x: Int = 10
    var y: Int = 25
    println(x==y)  // false qaytaradi, chunki 10 soni 25 ga teng emas.
    println(x != y)  // true qaytaradi,chunki 10 soni 25 ga teng emas.
    println(x > y)  // false qaytaradi, chunki 10 soni 25 dan kichik. 
    println(x < y)  // true qaytaradi, chunki 25 soni 10 dan katta.
    println(x >= y)  // false qaytaradi, chunki 10 soni 25 dan kichik. 
    println(x <= y)  // true qaytaradi,  chunki 25 soni 10 dan katta.
}

Mantiqiy operatorlar

O'zgaruvchilar yoki qiymatlar o'rtasidagi mantiqni aniqlash uchun mantiqiy operatorlar qo'llaniladi:

fun main(args: Array<String>) {
    var x: Int = 5
    println(x <5  && x < 10) // false qaytaradi, chunki 5 soni 10 dan kichik ammo 5 sonidan kichik emas.
    println(x < 5 || x < 4) // false qaytaradi, chunki 5 soni 4 va 5 sonlaridan kichik emas.
    println(!(x <5 && x < 10)) // true qaytaradi, chunki 5 soni 10 dan kichik ammo 5 sonidan kichik emas uni teskarisini qaytaradi.
}

Sponsors